SKOKi

Słysząc coraz więcej o Spółdzielczych Kasach Oszczędnościowo-Kredytowych warto przyjrzeć się ich działaniu, charakterze prawnym, organizacji oraz członkostwie.

Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo Kredytowe są instytucjami finansowymi, a dokładnie parabankowymi, nie są natomiast bankami, choć posiadają wszystkie przymioty banku. Porównać je można do pracowniczych kas zapomogo-pożyczkowych.

Kwestia SKOKów uregulowana jest głównie w ustawie o spółdzielczych kasach oszczędnosciowo-kredytowych, a w zakresie nieuregulowanym tą ustawą uregulowana jest w ustawie prawo spółdzielcze oraz w niektórych sytuacjach ustawą prawo bankowe. Zgodnie z ustawą o spółdzielczych kasach oszczędnosciowo-kredytowych celem SKOKów jest gromadzenie środków pieniężnych jedynie zrzeszonych w niej członków. Kolejnym celem jest udzielanie kredytów i pożyczek członkom, prowadzenie ich rozliczeń finansowych jak i pośrednictwo podczas zawierania przez nich umów ubezpieczenia. Podobnie jak banki, SKOKi jako nieliczne instytucje posiadają prawo wykonywania czynności obciążających ryzykiem środki powierzone im pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym. Utworzenie kasy wymaga uzyskania zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego. Działalność SKOKów jest działalnością niezarobkową, nienastawioną na zysk. Choć jest to mocno podważane. Objęte są one nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego.

Członkami mogą być jedynie osoby fizyczne, których łączy więź o charakterze zawodowym, bądź organizacyjnym. Z godnie z ustawą chodzi tutaj w szczególności o osoby mające zatrudnienie w jednym lub kilku zakładach pracy lub będące w tej samej organizacji społecznej lub zawodowej. Jednak nie jest to warunek konieczny. Członkami kasy mogą być również organizacje pozarządowe, spółdzielnie, związki zawodowe, jednostki organizacyjne kościołów i związków wyznaniowych posiadające osobowość prawną a także wspólnoty mieszkaniowe. Obowiązkiem członka SKOKu jest wpłacenie określonego wkładu członkowskiego, który służy do korzystania przez kasę i który to nie może być wypłacony przed ustaniem członkostwa. Wkład ten jest oprocentowany, jeśli przewiduje to statut. Każdy członek kasy obowiązany jest posiadać co najmniej jeden zadeklarowany i wpłacony udział. Członkowie organów kasy wykonują swoje funkcje nieodpłatnie. Organami SKOKu są zarząd oraz rada nadzorcza. Kasa nie może jednemu członkowi łącznie: z kredytów, pożyczek i zobowiązań wynikających z udzielonych poręczeń – wypłacić więcej niż 10% funduszu oszczędnościowo-pożyczkowego. Procent ten jest zwiększony do 15% w przypadku kwot na cele związane z działalnością gospodarczą.

Pożyczki oraz kredyty mogą być udzielane członkom rady nadzorczej, zarządu i komisji kredytowej, gdy nie są one udzielane na korzystniejszych warunkach i ich łączna kwota nie przekracza 20%. Kasa posiada fundusze własne, którymi są: fundusz udziałowy – który tworzony jest z udziałów, fundusz zasobowy – tworzony z wpisowego i nadwyżki bilansowej oraz fundusz z aktualizacji wyceny rzeczowych aktywów trwałych. Kasa tworzy również fundusz oszczędnościowo-pożyczkowy, którym dysponuje i który utworzony jest z wkładów członkowskich. Z wkładu i oszczędności kasa może potrącić wymagalną kwotę pożyczki oraz kredytu lub ich rat. Co ważne oszczędności członka zapisane są na jego imiennym rachunku są wolne od zajęcia na podstawie tytułu wykonawczego sądowego i administracyjnego do wysokości równej trzykrotnemu przeciętnemu miesięcznemu wynagrodzeniu.

Kasa jest zobowiązana do utrzymania rezerwy płynnej, która ma służyć zapewnieniu płynności kas.