Spółka jawna czy cywilna?

Rozpoczynając prowadzenie działalności gospodarczej istotny jest wybór formy prawnej, w której ma ona funkcjonować. Warto zastanowić się nad potrzebami oraz rozmiarem prowadzonej działalności. Dokonując porównania pomiędzy spółką jawną i cywilną oraz zastanawiając się, która z nich jest lepsza warto zastanowić się jakie są koszty jej założenia, proces rejestracji oraz jak wygląda odpowiedzialność za zobowiązania.

Zgodnie z Kodeksem Cywilnym spółka cywila powstaje przez zawarcie stwierdzonej pismem umowy, przez wspólników, którzy dążą do określonego celu gospodarczego. By zrealizować cel wspólnicy wnoszą wkład. Mogą być nim zarówno środki finansowe jak i rzeczowe. Wkładem mogą być prawa własności, inne prawa oraz świadczenie usług. Wkładem rzeczowym może być w szczególności ruchomość lub nieruchomości. Może być nim także umowa najmu czy dzierżawy. Nie ma określonej minimalnej kwoty stanowiącej wkład. W spółce jawnej z wkładem jest tak samo.

Spółka jawna zgodnie z Kodeksem Spółek Handlowych również powstaje przez zawarcie umowy w formie pisemnej. Może także być zawarta przy wykorzystaniu wzorca umownego.

Spółka cywilna, a właściwie to wspólnicy ją tworzący muszą zostać wpisani do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Rejestracja ta jest wolna od opłat i polega na wypełnieniu formularza dostępnego na stronie internetowej. Można złożyć go drogą elektroniczną lub zanieść do urzędu gminy. Rejestracja jest więc prosta i bezpłatna. Spółkę jawną natomiast należy zarejestrować w Krajowym Rejestrze Sądowym. Do wniosku dołącza się formularze zgłoszeniowe do urzędu skarbowego, urzędu statystycznego, ZUSu oraz poświadczone notarialnie wzory podpisów osób uprawnionych do reprezentowania spółki. Opłaty w tym przypadku to 500zł za opłatę sądową oraz 100zł za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Odpowiedzialność w spółce cywilnej jest odpowiedzialnością solidarną. Jest to dużym minusem tej spółki, ponieważ oznacza, że każdy ze wspólników odpowiada za całość zobowiązań spółki, całym swoim majątkiem prywatnym, wspólnie ze spółką oraz wspólnikami. Zatem wierzyciel może żądać zaspokojenia łącznie od wszystkich wspólników, od kilku z nich lub od każdego osobno, a zaspokojenie roszczenia od jednego z nich zwalnia pozostałych. Za zobowiązania powstałe po wystąpieniu ze spółki nie odpowiada jej były wspólnik.

W przypadku spółki jawnej również każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką. W tym przypadku jednak jest to odpowiedzialność subsydiarna, co oznacza, że wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku prywatnego wspólnika, dopiero gdy nie zaspokoi się z majątku spółki. Jest to więc bezpieczniejsze niż w spółce cywilnej.

W przypadku spółki jawnej wkłady wniesione przez wspólników oraz majątek nabyty poprzez jej funkcjonowanie jest majątkiem spółki, nie zaś wspólników, jak w spółce cywilnej. Zobowiązania zaciągnięte przez spółkę jawną ciążą na spółce, nie na wspólnikach. Zatem wierzyciel w spółce cywilnej ma większą możliwość dochodzenia swoich roszczeń niż w spółce jawnej. Wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku osobistego wspólników spółki jawnej, tylko gdy egzekucja z majątku spółki jest bezskuteczna.

Różnica między spółką jawną a cywilną przejawia się także w rozmiarze oraz uprawnieniach.